بزها و تغذیه بز

19 مرداد 1400 | 11:17 مقالات

بزها و تغذیه بز

L. GOETSCH AND R. C. MERKEL

مقدمه

بز در سراسر دنیا در مناطق بسیار مختلف آب و هوایی زندگی می‌کند. به طور طبیعی از مشخصات بزها این است که در مناطق خاص و متفاوت از سایر حیوانات یافت می‌شوند. بزها بر اساس نحوه استفاده از آن‌ها به چهار گروه طبقه بندی می‌شوند: 1) شیری 2) آنقوره[1] 3) گوشتی 4) بومی یا محلی و یا چند منظوره (59). بزهای شیری برای تولید شیر انتخاب و شامل نژادهایی مثل آلپاین، سانن، توگنبورگ و نوبین هستند. بزها آنقوره برای رشد موهر انتخاب شده‌اند. تقسیم بندی بزها به بزهای گوشتی و چند منظوره، و شرح هر کدام بسیار مشکل می‌باشد، اما برای اهداف تغذیه‌ای این فصل، بزهایی را به عنوان بزهای گوشتی بررسی می‌کند که 50 درصد یا بیشتر خویشاوندی با بوئر[2] دارند. بزهای چند منظوره به عنوان بزهای محلی طبقه بندی می‌شوند که به وسیله انسان انتخاب نشده‌اند مگر برای رشد کشمیر و یا درجاتی از انتخاب طبیعی برای زنده مانده تحت شرایط ویژه غالب. با این طبقه بندی، به نظر می‌رسد که موضوع تغذیه و خوراک دهی بزها بسیار وسیع و شامل خصوصیات مشترکی با گاو شیری و گوشتی و گوسفند تولید کننده پشم و مو است. افزون بر این پیچیدگی، بزها اصولاً رفتارهای تغذیه‌ منحصر به فردی دارند، آن‌ها می‌توانند در مناطقی که برای پرورش برخی یا همه گونه‌های حیوانات معمولی مساعد نیست، زندگی کنند.

اخیراً بیشتر بزها در ایالت متحده به منظور تولید گوشت پرورش داده می‌شوند. در حقیقت،‌ تولید گوشت بز نماینده رشد سریع صنعت دامی در کشور است. هر چند بزهای گوشتی در سراسر ایالت متحده پرورش داده می‌شوند، ولی تعداد آن‌ها در مناطق فلات ادوارد در تگزاس زیاد است (27). هم اکنون بیشتر بزهای پرورشی برای تولید گوشت، نژاد بوئر یا تلاقی‌های بوئر هستند، اما هنوز تعداد قابل توجهی از بزهای اسپانیایی که می‌توان به عنوان انواع محلی یا بومی در نظر گرفت، نیز وجود دارند. بزهای گوشتی هم چنین به عنوان یک ابزار مدیریتی پوشش گیاهی برای به تأخیر انداختن هجوم گونه‌های گیاهی پر از بوته و خاشاک استفاده می‌شود. روش‌های متعددی برای فروش بزها وجود دارد. رواج کشتارگاه‌های مختص بز با جمع آوری حیوانات از مکان‌های محلی فروش، در حال افزایش است. بیشتر مکان‌های فروش گاو، هر هفته یا هر دو ماه، یک روز برای فروش بز یا نشخوارکنندگان کوچک اختصاص می‌دهند. به علاوه، تعداد قابل توجهی از بزهای گوشتی به صورت مستقیم در فارم فروخته می‌شوند و در بعضی موارد بزها در همان محل کشتار می‌شوند.

صنعت بز شیری نیز در ایالت متحده به شرعت در حال رشد است. اما تعداد فارم‌های بز شیری و تعداد حیوانات در هر فارم در مقایسه با بزهای گوشتی و گاو شیری کمتر است. فارم‌های بزرگ بز شیری تمایل دارند که در مناطق نزدیک شهرهای بزرگ قرار گیرند. علاوه بر فروش شیر به صورت مایع، اغلب شیر به

کارخانجات فرآوری شیر فروخته می‌شود که در آن جا محصولات مختلفی مثل پنیر یا ماست از آن تهیه می‌شود. شیر گله‌های کوچک (5 تا 20 بز) مرتباً در محلات فروخته می‌شوند، اما شرکت‌هایی توسعه یافته‌اند که از این شیرها، پنیرهای منحصر به فردی می‌سازند و به فروشگاه‌های کوچک می‌فروشند.

بزهای آنقوره (مرغوز) سابقاً در ایالت متحده کاملاً مشهور بودند که اصولاً در منطقه فلات ادوارد در تگزاس تجمع داشتند. اما با عملی شدن قانون تشویق موهر و پشم در سال 1993 هم اکنون تعداد نسبتاً کمی از بزهای آنقوره در ایالت متحده پرورش داده می‌شود. با این وجود، به دلیل نیازهای تغذیه‌ای منحصر به فرد آن‌ها و حفظ اهمیت آن‌ها در سایر مناطق جهان، در این فصل به آن‌ها پرداخت خواهد شد.

همان طور که قبلاً اشاره شد صنعت بز هنوز در ایالت متحده در حال رشد است، اما پرورش بز در سایر نقاط جهان به ویژه مناطق در حال توسعه بسیار پر اهمیت باقی مانده است. شاید، به دلیل این که پرورش بز اغلب در مناطق کمتر توسعه یافته قرار دارد. تحقیقات در خصوص تغذیه و خوراک دادن بز نسبت به گاو شیری و گوشتی و هم چنین گوسفند کمتر انجام شده است. با این وجود اخیراً انجمن تحقیقات ملی (NRC) تحقیقات مناسبی را درباره نیازهای تغذیه‌ای بز، گوسند و سروید[3] مرور کرده است (54). این مرورهای NRC، فصل تغذیه بز و بزها در چاپ قبلی این کتاب (27) و سایر انتشارات متعدد پایه این فصل از کتاب هستند . علاوه بر توصیه‌های NRC درباره نیازهای بز به انرژی و پروتئین از مطالعه سالو و همکاران (59) و مقالات متعدد ذکر شده در این مرور استفاده شده است. این نیازهای توصیه شده در وب سایت سیستم محاسبه کننده مواد مغذی بز[4] (WBGNRCS) توسعه داده شده در انجمن آمریکایی برای تحقیقات بز[5] (AIGR) در دانشگاه لانگستون، در سایت دانشگاه قابل دسترس است و به عنوان دستورالعمل در این فصل استفاده شده است.

رفتار تغذیه‌ای

رفتارهای تغذیه‌ای منحصر به فرد بزها، مفاهیم قابل توجهی را برای شیوه‌های مدیریتی تغذیه‌ای مناسب دارد. بزها لب‌ها و گردن بسیار متحرکی دارند که به آن‌‌ها اجازه می‌دهد بخش‌های مغذی گیاهی مثل برگ‌ها، جوانه‌ها و شکوفه‌ها ومیوه‌ها را انتخاب و از ساقه‌های با کیفیت پایین و تیغ‌ها اجتناب کنند. بزها بسیار چابک هستند و پیوسته بر روی پاهای عقبی می‌ایستد و به آسانی از گونه‌های وسیع گیاهی مثل درختان،‌بوته‌ةا و علوفه‌های لگوم و گراس تغذیه می‌کنند.

وقتی که گونه‌های مختلف گیاهان در دسترس است، تعداد انتخاب شده توسط بزها نسبتاً زیاد است. این توانای بزها برای انتخاب بخش‌های ویژه گیاه، تغذیه بخش‌های مختلف و تبعیض در مصرف آن‌ها، مدیریت تغذیه مناسب بزها را با چالش رو به رو می‌کند. علاوه بر این بزها شدیداً خوراک تازه و تمیز را ترجیح می‌دهند. آلودگی با مدفوع احتمالاً‌ تأثیر مخرب بیشتری بر مصرف بزها، نسبت به سایر گونه‌ها دارد.

تغذیه در آغل[6]

با وجود این که محصور کرده، مواد خوراکی قابل دسترس را برای مصرف محدود می‌کند، اما بزها به دلیل لب‌های متحرک و حرکت‌های دقیق زبان، قادر به انتخاب قابل توجه از قطعات خاص گیاه و ذرات خوراکی مصرفی هستند (شکل 1-21). در نتیجه، ترکیبات خوراک عرضه شده متفاوت از ترکیباب مصرف شده است. یک مثال برای علف یونجه در جدول 1-21 نشان داده شده است. در این مثال غلظت انرژی خالص و پروتئین در جیره‌ای که بزها مصرف کرده بودند، 5/12 و 5/16 درصد نسبت به جیره عرضه شده، بیشتر بود. اگر چه چنین انتخابی معمولاً برای بز مفید است، اما در برخی موارد ممکن است عدم توازن مواد مغذی رخ دهد که باعث محدودیت سودآوری و یا مشکلات سلامتی می‌شود. پلت کردن جیره‌ها اختلافات ترکیبات مصرف شده و عرضه شده را حداقل می‌کند.

علاوه بر تأثیر انتخاب بر ترکیبات جیره، کل مقدار مصرف نسبت به سایر گونه‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. با افزایش خوراک عرضه ‌شده به طور طبیعی مقدار خوراک باقیمانده بیشتر می‌شود، اما بزرگی این تغییر نسبت به مقدار خوراک عرضه‌ شده نسبتاً کم است که اجازه می‌دهد کل مصرف افزایش یابد. مثالی از این پدیده در بزهای مصرف‌کننده علف خشک یونجه در شکل (2-21) نشان داده شده است.

انتخاب و مصرف جیره در مربع یا چراگاه

بزها در رفتار جستجو برای خوراک با گاو و گوسفند متفاوت هستند. برای مثال بزها گونه‌های وسیعی از گیاهان را انتخاب می‌کنند. در برخی موارد بزها به صورت تهاجمی از یک یا چند گیاه گونه خاص مصرف و سایر آنها اجتناب می‌کنند. فاکتورهای مسئول چنین تبعیض‌هایی به خوبی درک نشده، ممکن است اختلاف در ترکیبات سطح برگ دخیل باشد (17). هنگام چرا در مناطق یکسان، بزها و سایر گونه‌های نشخوارکنندگان ممکن است یا آن مشابه اما با نسبت‌های مختلف به دلیل متغیر بودن اولویت در بین گونه‌ها مصرف کنند. برای مثال در جدول 2-21 برخی نتایج مربوط به آزمایش که در آن بزهای گوسفندان در مراتع گراس - فورب چرا کردند نشان می‌دهد.

بزها معمولاً نسبت به گاو و گوسفند شاخ و برگ گونه‌های گیاهان چوبی مثل درختان و بوته‌ها را بیشتر مصرف می‌کنند. به نظر می‌رسد آنها بهتر می‌توانند از عهده ترکیبات ضد تغذیه‌ای که در برخی از گیاهان وجود دارند برآیند. بزها در مناطق پر درخت معمولاً برگ‌ها یا شاخ و برگ‌های با ارتفاع کمتر از ۴ تا ۶ فوت را مصرف می‌کنن. بزها معمولاً در مدیریت پوشش گیاهی برای کنترل یا حذف بوته‌های نامناسب یا گونه‌های وحشی استفاده می‌شوند. تعداد بزهای مورد استفاده در منطقه خاص برای حذف یا کنترل پوشش گیاهی نامطلوب متغیر است.

اما بزها برای ترجیح یا امتناع از گیاهان مهاجم یا چوبی نامطلوب با هم متفاوت هستند. برای مثال بزها با توجه به عواملی مثل فصل و میزان تراکم مقداری از شاخ و برگ سرو کوهی را مصرف می‌کنند، اما این گونه گیاهی زیاد ترجیح داده نمی‌شود. مقدار مصرف شاخ و برگ سرو کوهی می‌تواند از طریق عملیات مدیریتی مثل انتخاب حیواناتی با ترجیح بالای این گونه گیاهی و قبل از سازگاری آن‌ها دستکاری شود (5 و 74). چون بزها و گاوها گونه‌های مختلف گیاهی را ترجیح می‌دهند، دامدار می‌تواند با چرای چند گونه متفاوت تولید بیشتری را به ازای هر واحد از زمین نسبت به چرا یک گونه حیوان به دست آورد. هم چنین چرای با هم، انگل‌های داخلی را در بز کاهش می‌دهد. در برخی موارد، بزها به تنهایی برای حذف کامل گونه‌های گیاهی بوته و پرخاش و افزایش رواج گراس‌ها برای چرای آتی گاوها استفاده می‌شوند.

به دلیل اینکه بزها گونه‌های وسیعی از گیاهان و بخش‌های گیاهی را نسبت به سایر گونه‌های نشخوار می‌کنند، تصور عمومی بر این است که کیفیت و ارزش غذایی جیره بزها نسبتاً ثابت و کیفیت بالایی نسبت به میانگین پوشش گیاهی قابل دسترس دارد. اما گاهی اوقات به دلیل تعداد متفاوت گونه گیاهی در دسترس و تغییرات سریع در مراحل رشد آن‌ها و هم چنین چگونگی بالا آمدن، بالغ شدن، میوه دادن و پیر شدن و ریختن هم‌زمان برگ آن‌ها، تشخیص دقیق ترکیب جیره بزها در مرتع یا چراغ ها بسیار مشکل است.

سودآوری بزها[7]

بزها برای تولید گوشت، شیر، الیاف (موهر یا کشمیر)، پوست و با توجه به اهمیت متفاوت آن‌ها در بین نقاط مختلف جهان، پرورش داده می‌شوند. ایالات متحده، صنعت بزرگ کشمیر یا پوست را ندارد، ولی این محصولات در مناطق دیگر مثل چین (کشمیر) و اتیوپی (پوست) بسیار مهم است. به طور طبیعی در این مناطق معمولاً بزها برای چندین محصول همپوشانی دارند، برای مثال بزهای شیری و آنقوره در نهایت برای گوشت به فروش می‌رسند.

همان طور که قبلاً ذکر شد سالو و همکاران (2001) (59) بزها را بر طبق شیوه‌های انتخاب گذشته و بر اساس زمینه اثرات بالقوه بر نیازهای تغذیه‌ای به چهار گروه تقسیم کردند: گوشتی ( ۵۰ درصد یا بیشتر خویشاوندی با بوئر)، با شیری (نژادهایی مثل سالن، آلپاین، نوبین و تووگنبورک)، آنقوله (مرغوز) و بزهای محلی، بومی یا نژادهای چند منظوره. اما چنان که بعداً ذکر خواهد شد اختلافات کمی در نیازهای انرژی و پروتئین بزهای گوشتی و بومی مشاهده شده است. بنابراین نیازهای تغذیه‌ای بزهای گوشتی و بومی با هم ذکر شده‌اند.

بزهای گوشتی و بومی[8]

بزهای بوئر که در طول ده‌ها سال انتخاب منظم در آفریقای جنوبی توسعه یافته‌اند، در سال 1993 برای اولین بار به ایالت متحده معرفی شدند. شکل ظاهری بزها بوئر (شکل 4-21) تلافی همسان نژادهای استاندارد آفریقای جنوبی و ثابت است. اما بسیاری از پرورش دهندگان بز در آمریکا، علاقه نسبتاً کمی به بعضی از این فنوتیپ‌های استاندارد دارند و بنابراین ظاهر بزهای گوشتی در ایالت متحده، امروزه بسیار تغییر کرده است. ظاهر نژادهای بومی رایج در ایالت متحده و بزهای اسپانیایی بسیار متغیر است که دارای الگوهای بی شمار رنگ، انواع شاخ‌دار و فرم پیاده روی و خصوصیات مو و فرم بدنی متفاوتی هستند (شکل 5-21).

نرخ تولید مثل در بزهای اسپانیایی به جز در دوره آنستروس 2 ماهه، در مارس و آوریل نسبتاً بالا است. این بزها در طول سال جفت گیری می‌کنند (63) دو قلورایی پیوسته مشاهده و بعضی اوقات ممکن است زایمان‌های سه قلو یا چهارقلو نیز رخ دهد. اگر چه از لحاظ تئوری دو بزغاله به ازای هر بز در دوره 12 ماهه امکان پذیر است، اما انتظار معقول برای نرخ تولید مثل، تقریباً 180 بزغاله زنده به ازای هر 100 بز در یک سال است.

بزهای گوشتی و بومی در اوج شیردهی (21 روز بعد از زایش)، روزانه 9/0 تا 8/1 کیلوگرم شیر تولید می‌کنند. معمولاً تولید شیر در طول 120 روز شیردهی به نصف مقدار اوج تولید،‌ کاهش می‌یابد. تولید شیر بالا از بزهایی که به طور قابل توجهی با نژادهای شیری تلاقی داده شده‌اند مورد انتظار است.

بزغاله‌های تازه متولد شده 3/2 تا 6/3 کیلوگرم وزن داشته و معمولاً تا 120 روزگی تقریباً 114 تا 227 گرم در روز افزایش وزن دارند. بنابراین بزغاله‌هایی که در 6 ماهگی از شیر گرفته می‌شوند، با توجه به نژاد (بزهایی که بیشتر تحت تأثیر نژاد بوئر هستند وزن بیشتری دارند)، جنس بزغاله (نرها، کمی سنگین وزن هستند)، تعداد بره‌های زایمان (تک قلوها سنگین وزن هستند) و شرایط محیطی به ویژه تغذیه، باید 19 تا 27 کیلوگرم وزن داشته باشند.

بزهای بومی کشتار شده در مقایسه با گوسفند درصد لاشه کمی دارند (کمتر از 5 % تولید) و تا حدودی ممکن است مربوط به تمایل کم بزها به ذخیره چربی داشته باشد (شکل 6-21). عضله بز تردی کمی دارد (9) اما خوش طعم و خوش رایحه است، به ویژه صرف نظر از سن بز، وقتی که در فرآورده‌های گوشت مثل سوسیس و کالباس، فلفل‌دار کردن[9] و مشابه آن استفاده شود (41). بیشتر گوشت بز به ویژه بزهای جوان بر اساس لاشه کامل برای غذاهای بیرون از خانه و کباب آتشی استفاده می‌شود.

بر طبق گزارشات، بز بوئر تحت شرایط آفریقای جنوبی نرخ زاد و ولد بیشتری (حدود 180 درصد) در مقایسه با بزهای اسپانیایی در ایالت متحده دارد (11، 13). وقتی با بزهای اسپانیایی تلاقی داده می‌شند نژاد آمیخته، هنگام تولد وزن نسبتاً سنگین‌ترین نسبت به نژاد اسپانیایی خالص و رشد سریع‌تر (30 تا 50 درصد) با سطوح تغذیه‌ای متوسط تا زیاد دارند (29، 150) و لاشه‌های بزرگ‌تر در وزن معین تولید می‌کنند. سایر خصوصیات کمی و کیفی لاشه در بین نژادهایی مختلف مشابه است، به جز این که لاشه آنقوره‌ کمی چربی بیشتری دارد (57). هر چند، هر اندازه سهم بوئر در تلاقی بیشتر باشد، پتاسیل تولید و رشد افزایش می‌یابد،‌ اما افزایش تولید بستگی به سطوح بالای تغذیه دارد و ممکن است تحت شرایط مارژینال یا کم تغذیه‌ای این افزایش تولید حاصل نشود. (30، 49، 50).

مو[10] در بزهای گوشتی و بومی، به طور آشکاری متفاوت از موهر در بزهای آنقوره است، بیشتر بزهای گوشتی و بومی دو نوع بیشتر شده است. کمشیر کمتر از 19 میکرومتر قطر دارد و قطر کشمیرهای نازک کمتر از 16 میکرومتر است. تولید کشمیر بسیار متغیر و معمولاً بسیار کم است. (کمتر از 50 گرم در سال)، اما پیوسته علاقه زیادی به توسعه صنعت کشمیر از طریق انتخاب انفرادی وجود دارد.

بزهای آنقوره

آنقوره محصولی از تاریخچه طولانی انتخاب ژنتیکی برای صفت واحد (تولید موهر) است. این بزها نسبت به بیشتر نژادها در ایالت متحده کوچک‌تر هستند، نیازهای تغذیه‌ای بیشتری نسبت به بزهای گوشتی و بومی دارند و پیوسته از تغذیه کمتر از حد بهینه رنج می‌برند. آن‌ها نسبت به شرایط سخت محیطی و انگلی بیشتر حساس هستند (70، 61).

نرخ تولید مثل آن‌ها نسبت به سایر نژادهای گوشتی و بومی در ایالت متحده کمتر است. نرها و ماده‌ها فصل جفت‌گیری محدودی دارند. شروع چرخه فحلی در ماده‌ها و تحریک جنسی نرها معمولاً هم زمان با خنک شدن هوا در اواخر تابستان است و تا اواسط زمستان و یا برای ماده‌ها تا زمان وقوع آ‌بستنی ادامه می‌یابد. دوره جفت‌گیری فعال،‌ در بین اواسط سپتامبر تا اواسط نوامبر اتفاق می‌افتد. اگر چه نرخ تخمک گذاری اغلب بیش از 125 درصد است،‌ اما رخدادهای مضر متعدد، درصد از شیرگیری را تقریباً به نصف تخمک گذاری کاهش می‌دهد (64). تلفات عمده شامل،‌ ناتوانی در آبستن شدن،‌ مرگ رویان، سقط جنین،‌ ضایعات قبل از زایش و تلفات ناشی از شکار است. بسیاری از این تلفات می‌تواند به وسیله مدیریت خوب تغذیه‌ای بر طرف یا کاهش یابد.

بزغاله‌ها در هنگام تولد از نظر اندازه با بزغاله‌های بزهای اسپانیایی قابل مقایسه (3/2 تا 1/3 کیلوگرم)، اما از لحاظ جسته کوچک هستند. در گله‌های با سوء تغذیه، مرگ بزغاله‌های ضعیف در هنگام تولد متداول است. بزغاله در هنگام شیرگیری (6 ماهگی) 11 تا 20 کیلوگرم و در اولین جفت گیری (18 تا 30 ماهگی) 32 تا 27 کیلوگرم وزن دانرد. دوره بین از شیرگیری تا اولین جفت گیری بسیار مهم است و بزغاله‌های یک ساله که رشد کافی نداشته‌اند طول عمر تولیدی کمتری خواهند داشت (62).

اگر چه خصوصیات گوشت بزهای آنقوره و لاشه آن‌ها قابل مقایسه با سایر نژادها است (10 و 57)،‌ آنقوره‌های جوان به ندرت در طول دوره‌های ثابت جمعیت‌ها کشتار می‌شوند. به دلیل تولید مثل کم و نرخ فرسودگی[11] بالا در گله‌های آنقوره، در اصل همه بزغاله‌های ماده برای جایگزینی نگهداری می‌شوند. بزغاله‌های نر که برای جفت گیری مناسب نیستند،‌ اخته می‌شوند (6 تا 18 ماهگی) و به عنوان بزهای گوشتی برای تولید موهر نگهداری می‌شوند. بنابراین بزهای آنقوره انتخاب شده غالب یا بزهای پیر به تعداد قابل توجهی به بازار گوشت فرستاده می‌شوند.

الیاف موهر قطر بیشتری نسبت به کشمیر و پشم‌های نازک دارد، اما قطر کمتری نسبت به موهای زیر و ضخیم بزهای گوشتی، بومی و شیری و پشم نژادهای پشم بلند گوسفند دارد (شکل 7-21). میانگین تولید گله آنقوره (شامل بزغاله‌ها و یک ساله‌ها) حدود 2/3 کیلوگرم الیاف پاک به ازای هر بز در سال است (69، 36)، اما بزهای جوان (2 تا 5 ساله) بیش از این مقدار تولید می‌کنند (شکل 8-21). با افزایش سن، تولید موهر افزایش می‌یابد،‌ اما طول استپل[12] نسبتاً ثابت باقی می‌ماند (40). بزهای آنقوره دو بار در سال، در طول اواخر تابستان و اواخر زمستان موچینی می‌شوند. موهر بر اساس نازکی یا ظریف بودن (قطر الیاف) فروخته می‌شود و هر چه ظریف‌تر باشد ارزش بیشتری دارد. سه درجه بندی وسیع در ایالت متحده برای الیاف موهر استفاده می‌شود. موهر بزغاله (کمتر از 30 میکرومتر) که بسیار ظریف و قیمت بالایی دارد، موهر بزهای جوان بالغ (30 تا 34 میکرومتر) و بزهای بالغ (بیش از 34 میکرومتر). در برخی مناطق ارزیابی چشمی (قطر الیاف، طول استپل و ...) برای درجه بندی ارزش موهر استفاده می‌شود.

بزهای شیری

بز اغلب به عنوان گاو انسان‌های فقیر توصیف می‌شود و در توسعه کشورها بسیار مهم است. بزهای شیری هنوز یک صنعت نوید بخش در ایالات متحده هستند (24). در ایالت متحده محصولات عمده محصولات شیری (شیر کامل، پودر شیر، پنیر،‌ ماست و ...) به فروشگاه‌های ویژه در شهرهای بزرگ فروخته یا به وسیله صاحبان بزها، دوستان و همسایگان آن‌ها مصرف می‌شوند. اتاق شیردوشی یکی از فارم‌های تجاری مکزیک در شکل 9-21 نشان داده شده است. از سال 1986 تا 1993 به طور میانگین 792 گله شیری با متوسط 15 بز در هر گله در برنامه انجمن بهبود گله شیری[13] (DHIA) برای بزها شرکت کرده‌اند (14). این تعداد کمتر از 1 درد کل 5/1 میلیون رأس بز برآورده شود در ایالت متحده است (24). رتبه ایالات بر اساس تعداد بز به ترتیب تگزاس،‌ تنسی، کالیفرنیا،‌ جورجیا و اکلاهوما است (48).

نژادهای بز شیری شامل آلپاین، سانن، نوبین، توگنبورگ، لامانچا[14] و اوبرهاسلی[15] است. این بین این نژادها، نژاد نوبین بسیار رایج است که یک نژاد دو منظوره حقیقی است و اغلب به دلیل چربی شیر نسبتاً زیاد با گاو جرسی مقایسه می‌شود (24). بر طبق گزارشات، سانن، آلپاین و توگنبورگ (نژادهای سوئیسی) تولید کنندگان شیر بهتری هستند (14). لامانچا در ایالت متحده توسعه پیدا کرده و چون تنها گوش‌های خارجی ابتدایی دارد، به راحتی تشخیص داده می‌شود.

مشابه بزهای آنقوره که برای تولید موهر انتخاب می‌شوند، بزهای شیری برای تولید شیر با تأکید کمتر بر سایر خصوصیات آن‌ها انتخاب می‌شوند. نرخ تولید مثل در بزهای شیری نسبت به بزهای آنقوره بیشتر، اما احتمالاً نسبت به بزهای گوشتی و بومی کمتر است (58). در بزهای شیری تولید مثل با شیرواری و تولید شیر همراه است. فصل تولید مثل تأثیر مهمی بر فروش شیر دارد (7). تغییر مدت زمان تابش نور، برای افزایش دوره نوردهی (فتویریود) در ماه‌های بهار، به جفت‌گیری در این دوره‌های آنستروس گوشتی و بومی اندکی بالاتر است. بزغاله با وزن تولد 6/3 تا 1/4 کیلوگرم باید روزانه 120 گرم افزایش وزن داشته و در 6 ماهگی به 25 تا 27 کیلوگرم برسد (45). خصوصیات گوشت بزهای شیری مشابه بزهای گوشتی و بومی است.

تولید شیر بسیار متغیر است. تولید شیر گزارش‌ شده (14، 42) 590 تا 726 کیلوگرم،‌ بسیار کمتر از گزارش‌ها برای بزهای انفرادی و مطرح شده برای پتانسیل تولید بزها است (23). مثال‌هایی از تولید شیر برای نژادهای متفاوت در مراحل مختلف شیردهی در نسخه «تولید کننده[16]» از WBGNRCS در وب سایت http://www2.kuresext.due/goat/rsearch/nutritionmodulr.htm در دسترس است. هم چنین مثال‌هایی از غلظت پروتئین و چربی شیر که از مطالعات جمع آوری شده به وسیله انسالی و همکاران (55 ، 56) گرفته شده است، در جدول 3-21 و وب سایت http://www2.kuresext.due/goat/rsearch/nutritionmodulr.htm ارائه شده است. همانند گاو شیری، تولید و ترکیبات شیر در بزها،‌ به مقدار زیادی به وسیله سطح تغذیه در دوره قبل از شیرواری و دوره شیردهی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. (21، 22، 42، 46).

نیازهای تغذیه‌ای

مقدمه

به طور کلی پذیرفته شده است که در بیشتر موارد، خوارک بر حسب وزن بدن (BW) در بزها نسبت به گوسفند و گاو، وقتی که حیوانات با طبقه تولید مشابه مقایسه می‌شوند (برای مثال بزهای شیری در مقابل گاوهای شیری) بیشتر است. همه عوامل درگیری در چنین اختلافی به خوبی شناخته نشده است، اما مطمئناً به دلیل نسبت نیازهای انرژی نگهداری به وزن بدن به توان 75/0 (75/0 BW) و وزن بدن کم بزه‌ها نسبت به سایر حیوانات اهلی نشخوارکننده،‌ منطقی است. هم چنین اختلاف در سرعت جریان مواد هضمی[17] در طول دستگاه گوارش و حجم مواد هضمی در روده، ممکن است دخیل باشند، باورها در این حوزه بسیار متغیر است. برای مثال انجمن تحقیقات غذا و کشاورزی (ARC) (3) نتیجه می‌گرفت که به نظر می‌رسد نرخ عبور در بزها نسبت به گوسفند آهسته و حجم شکمبه بزرگ‌تر است. نتیجه گیری مشابهی توسط سیلاتیکوو (67) برای جیره‌های با علوفه‌ با کیفیت پایین حاصل شد، اگر چه اختلافات قابل توجهی بین نژادهای بز پیشنهاد شده است اما سایر محققان اختلاف کم یا هیچ اختلافی را بین گوسفند و بز یا جریان مواد هضمی سریع‌تری را برای بزها پیشنهاد نکردند (31، 27). هم چنین فرض شده است که چنین تفاوت‌هایی با ماهیت جیره متغیر است. مثلاً سرعت عبور در بزها نسبت به گوسفند هنگامی که جیره با کیفیت بالا مصرف می‌کنند، سریع و هنگام مصرف جیره با کیفیت پایین، سرعت عبور کم است (66). علاوه بر این به نظر می‌رسد بزها در بازیافت (Recycling) نیتروژن نسبت به گوسفند و گاو کارایی بیشتری دارد که ممکن است دلیل قابلیت هضم و عملکرد نسبتاً بیشتر بزها نسبت به گوسفند و گاو با جیره‌های بر پایه علوفه با کیفیت پایین و مقدار پروتئین خام کم باشد. اما تحقیقات کافی برای شرح دقیق این که اختلاف در بین گونه‌ها در بازیافت نیتروژن، نیازهای تغذیه‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهد، انجام نشده است.

نیازهای تغذیه‌ای مشتق شده از توصیه‌های اخیر NRC (2007) (54) در جداول ضمیمه 70، 71، 72، 73 و 74 برای مراحل تولید و سطح تولید متفاوت و وزن بدن آورده شده است. برای انرژی و پروتئین، نیازها آن‌هایی هستند که به وسیله یک سری مطالعات در AIGR تعیین شده‌اند (34، 35، 37، 38، 39، 43، 55، 56، 59). اگر چه معادلات برای پیش بینی مصرف خوراک توسط بزها به وسیله NRC (2007) ارائه نشده است،‌ اما این معادلات به وسیله مطالعه AIGR توسعه یافته‌اند (36). این توصیه‌ها می‌تواند در WBGNRCR مذکور به کار برده شود که در مثال‌های تغذیه‌ای استفاده می‌شود. هم چنین WBGNRCR شامل دو ابزار فرموله کردن جیره‌ای است. یکی برای برآورد نیازهای مکمل و کنسانتره و دیگری برای فرموله کردن جیره‌های با حداقل قیمت. دو نسخه از WBGNRCR یعنی نسخه تخصصی[18] و نسخه تولید کننده[19] وجود دارد.این دو نسخه معادلات مشابهی را به کار برده‌اند. اختلاف اصلی آن‌ها در interface و واحدهای استفاده شده است. نسخه تولید کننده از واحدهای انگلیسی مثل پوند استفاده می‌کند در صورتی که نسخه تخصصی واحدهای استاندارد یا متریک را به کار می‌گیرد.

نیازهای انرژی

امتیاز وضعیت بدنی[20] (BCS): چندین عامل وجود دارد که نیازهای انرژی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از عوامل بسیار مهم سطح تغذیه پیشین و حال است. امتیاز وضعیت بدنی (BCS) یک روش تشخیص درجات محدودیت غذایی است. هر چند مسلماً این امتیاز عمدتاً به وسیله مصرف مواد مغذی در گذشته نسبت به حال بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. علاوه بر پتانسیل استفاده از BCS برای تنظیم نیازهای انرژی نگهداری حیوانات در سطح تغذیه‌ای کافی و ثابت، BCS می‌تواند یک ابزار مدیریت کلی با ارزش باشد. در این مورد، اطلاعات درباره تعیین BCS بزها به وسیله ویلاکویران و همکاران (72) در Proceeding of the 2005 Anmual Field Day در AIGR ارائه شده است.

امتیاز وضعیت بدنی (BCS)،‌ شاخصی از مقدار عضله و پوشش چربی حیوان را با استفاده از دامنه‌های امتیازی 1 تا 5 و یا افزایش 5/0 واحدی نشان می‌دهد. در تعیین BCS سه ناحیه بدن ارزیابی می‌شود: ناحیه کمر، دنده و چربی ناحیه جناغی. بزهای سالم باید دارای امتیاز وضعیت بدنی بین 2 تا 4 باشند. BCS زیر 2 نشان دهنده مشکلات مدیریتی یا سلامتی است. در صورتی که امتیاز بالاتر از 4 تا حدودی نشان دهنده شرایط مدیریتی غیر معمول است.

هنگام تعیین BCS ابتدا تنها ناحیه کمر یا ناحیه عضله کمر را لمس کنید. پوشش عضله و چربی زوائد عرضی اسپینوس مهره‌های کم را لمس کنید. سعی کنید زوائد اسپینوس را با پنجه بگیرید و انگشتان خود را به زیر زوائد عروقی حرکت دهید. دست خود را بر روی دنده برای تعیین پوشش چربی بلغزانید. در نهایت مقدار پوشش چربی جناغ را در بین دو انگشت لمس کنید. در عمل،‌ تعیین BCS 10 تا 15 ثانیه طول می‌کشد. شکل‌های 10-21، 11-21، 12-21، 13-21، 14-21، به ترتیب BCS، 1، 2، 3، 4، 5 را با ذکر مثال نشان می‌دهند و نواحی مختلف را برای ارزیابی کردن شرح می‌دهند.

[1] - Angora

[2] - Boer

[3] - Cervid

[4] - Web-based Goat Nutrient Requirement Calculation System

[5] - American Institution for Goat Research

[6] - Confinement

[7] -Productivity

[8] - Indigenous

[9] - Chili

[10] - Hair

[11] - Attrition rate

[12] - Staple

[13] - Dairt Herd Improvement Association Program

[14] - LaMancha

[15] - Oberhasi

[16] - Producer

[17] - Digesta

[18] - Technical

[19] - Producer

[20] - Body Condition Score

پرورش دام

فروشگاه قاصدک ، قیمت ، کیفیت ، بازگشت و سلامت کالا

بزها و تغذیه بز

دسته‌های مقالات

تلفن

دسترسی سریع