تغذيه مرغ تخم گذار

03 آذر 1400 | 11:52 مقالات

تغذيه مرغ تخم گذار در مبحث بسیار گسترده ای است که در برگیرنده اطلاعاتی در رابطه با فیزیولوژی و آناتومی دستگاه گوارشی، شناخت مواد غذایی و محدودیت های کاربرد آن ها، فرموله کردن و ترکیب این مواد و مسایل پیچیده دیگر است.

لذا در این قسمت از ویلاگ چیکن دیوایس به طور خلاصه و مفید در مورد تغذیه مرغ تخمگذار بحث خواهیم کرد. به منظور تامین نیازهای غذایی طیور در ترکیب هر جیره مواد غذایی مختلفی استفاده می شود. تغذیه پولت های جایگزین و مرغ های تخمگذار یک برنامه کاملا حساب شده و علمی است.

جیره هایی که شامل غلات و مکمل های پروتئینی (مثل کنجاله سویا) مواد معدنی، ویتامین ها و چربی باشند برای تأمین نیاز غذایی روزانه و تولید تخم مرغ کافی خواهد بود. اما بحث هزینه نیز مطرح می باشد.

برای کاهش هزینه های خوراک مرغ تخمگذار میتوان درصدی از جیره را با محصولات فرعی خوراکی مثل سبوس گندم، ضایعات نانوایی، پودر گوشت یا بقایای میوه و سبزیجات در مواقعی که توجیه اقتصادی داشته باشند، مورد استفاده قرار داد.

محرک های رشد (مثل باسیتراسین ) و کوکسیدیوستات ها نیز ممکن است به مقدار جزیی به جیره افزوده شوند. بازدارنده های رشد کپک ها اغلب اوقات برای جلوگیری از رشد مایکونوکسین ها که برای طیور مضر هستند به جیره افزوده می شوند.

هورمون ها برای طیور مورد تصویب نیستند و هرگز نباید از طریق جیره یا آب به طیور تجاری داده شوند.

بیشتر پرورش دهندگان پولت به دقت پیشرفت رشد گله خود را مطابق چارت فراهم شده به وسیله پرورش دهندگان گله مادر، برای اطمینان از نتیجه بخش بودن رشد تحت نظر می گیرند.

همین طور تولید کنندگان تخم مرغ، گله های خود را برای رسیدن به تولید مناسب هم از نظر تولید و هم از نظر مقدار غذای مصرف شده و آسایش حیوان همواره تحت نظر می گیرند.

اصولا هدف از برنامه های تغذیه ای فراهم کردن تمام مواد مغذی مورد نیاز است ( نه مواد خوراکی ) تا نیازهای فیزیولوزکی روزانه گله تامین شود. برای رسیدن به این اهداف نیاز به اطلاعاتی در رابطه با احتیاجات گله ( بر اساس سن و تولید ) مواد مغذی موجود در مواد خوراکی، یکنواختی مصرف و خوراک مصرفی می باشد.

پولت های جوان در مراحل رشد سطوع بسیار پایین تری از کلسیم در مقایسه با مرغان تخمگذار نیاز دارند. به علت کلسیم مورد نیاز برای پوسته تخم مرغ تولید تعداد زیاد تخم مرغ تجاری فرموله کردن دقیقی را برای اطمینان از سطوح کافی اسیدآمینه ها، مواد معدنی، ویتامین ها و انرژی می طلبد.

غذای مقوی برای مرغ تخمگذار همان دان آماده میباشد که بصورت فرموله شده و متناسب با فیزیولوژی آنها تهیه میشود. این دان آماده شامل ذرت، گندم، کنجاله ها، کنسانتره مرغ تخمگذار، صدف معدنی، پودر گوشت و استخوان، پودر ماهی، انواع ویتامین ها و مواد ضروری است.

برای تهیه دان مرغ مواد مختلف را با دستگاه آسیاب ریز نموده و سپس با دستگاه میکسر مرغداری آن را به خوبی مخلوط میکنند تا مواد به یک اندازه با هم ترکیب شوند. به طور کلی جیره استاندارد مرغ تخمگذار از مواد زیر تشکیل میشود:

۱. کربوهیدرات ها، غلات (ذرت، گندم، یولاف، جو و…) و برخی مواد دیگر غنی از کربوهیدرات ها از این جمله اند.
- منابع کربوهیدرات ها بزرگترین بخش جیره را تشکیل می دهند.
۲. چربی ها، معمولا در جیره هایی که بخواهند غنی از انرژی باشند از چربی ها (روغن گیاهی مایع) استفاده می کنند.
۳. ضایعات کارخانجات آردسازی این مواد ضایعاتی هستند که هنگام آسیاب شدن گندم، برنج، ذرت و دیگر غلات به دست می آیند.
۴. گیاهان سبز شامل گیاهان سبز خشک شده از قبیل پودر یونجه خشک شده، علف های سبز و برگ های خشک درختان می باشند.
۵. پروتئین گیاهی شامل کنجاله های حاصله از سویا ، تخم پنبه، بادام زمینی و موادی از این قبیل هستند.
- بعد از غلات این مواد بخش بزرگ جیره را تشکیل می دهند.
۶. پروتئین ماهی، این گروه شامل پودر ماهی و مواد حاصله از ماهی است.
۷. پروتئین حیوانی، این گروه شامل پودر گوشت و استخوان، مازاد کشتارگاه طیور، مازاد محصولات لبنی و موادی از این قبیل است.
۸. مکمل های اسید آمینه، اغلب مخلوط های حاصل از ترکیب مواد اولیه غذایی طبیعی از نظر یک یا چند اسید آمینه کمبود دارند.
- این کمبود را معمولا با افزودن مکمل های اسید آمینه به جیره برطرف می کنند.
۹- مواد معدنی اصلی این مواد عبارتند از: منابع کلیسم فسفر، نمک طعام پتاسیم، منیزیم و گوگرد.
۱۰. مواد معدنی کمیاب، از جمله مواد معدنی کمیاب منگنز، آهن، مس، روی سلنیوم و… را میتوان نام برد.
۱۱. مکمل های آنتی بیوتیکی در جیره خای طیور گوشتی ممکن است مقدار ناچیزی از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد استفاده شود.
- این آنتی بیوتیک را نباید با آن گروه از آنتی بیوتیک هایی که به منظور دارویی استفاده می شوند اشتباه کرد.
۱۲. از ویتامین ها، مکمل های ویتامینی به صورت کنسانتره در جیره استفاده می شوند.
۱۳. آنتی اکسیدان ها به منظور جلوگیری از تراشیدگی و تخریب اجزای معین غذا، آنتی آکسیدان ها را به ترکیب جیره می افزایند.
۱۴. داروها گیاهی بعضی دارو ها مثل کوکسیدیوستات ها و داروهای دیگر را به فرمول غذایی می افزایند.

۱۵. مواد دیگر این مواد شامل گزانتوفیل ها، هورمون ها، آنزیم ها، ادویه جات، پیوند دهنده های پلت ها و موادی از این قبیل هستند.

که تنها در شرایط خاص استفاده می شوند در لیست بالا تمامی قسمت های مختلف، غذا که به صورت مواد غذایی اولیه در جیره ها استفاده می شود ذکر شده است در یک جیره بالانس باید در حدود ۴۰ ماده مغذی در محدوده معینی وجود داشته باشد.
اغلب غذاهای طیور می بایستی دارای ۲۰ تا ۲۵ ماده اولیه غذایی باشند تا حداقل نیازهای طیور تامین گردد.

اطلاعات تکمیلی در رابطه با مواد مغذی، احتیاجات غذایی مرغ ها و معرفی خوراک ها در نشریه انجمن تحقیقات ملی (NRC) سال ۱۹۹۴ آورده شده است.

میزان مورد نیاز هر ماده مغذی معمولا به صورت یک عدد در واحد کیلوگرم دان و یا درصد غذای مخلوط شده عنوان می شود. در عمل معمولا مقدار واحد یا درصد مواد مغذی را در یک تن دان محاسبه می کنند و این مقداری است که توسط کارخانجات دانه سازی ارائه می گردد.

چه غذایی به مرغ تخمگذار بدهیم؟

غذای مرغ تخمگذار با توجه به سن و دوره تخمگذاری آن ترکیب متفاوتی از مواد غذایی است. مرغ ها تقریبا همه چیزخوار هستند. برای تغذیه مرغ خانگی میتوان از گندم، ذرت و همچنین دان آماده مرغ استفاده کرد. مرغ های روستایی و خانگی بخشی از غذای مورد نیاز خود را میتوانند با انواع پسماندهای غذا، میوه، سبزی و … نیز تأمین کنند. سنگریزه و به ویژه کلسیم نیز از جمله موادی هستند که باید همیشه در دسترس مرغ تخمگذار باشند.

چگونه به مرغ تخمگذار غذا بدهیم؟

برای تغذیه اصولی مرغ بایستی از دانخوری و آبخوری های استاندارد استفاده کرد. با پر نمودن دانخوری، مرغ شروع به غذا خوردن میکند. البته تغذیه مرغ تخمگذار نباید مقارن با زمان تخمگذاری باشد. بهتر است که بخشی از تغذیه مرغ ها در همان اوایل صبح و قبل از تخمگذاری انجام گیرد. می توان غذای مصرفی این پرنده را در چندین وعده به آنها داد.

اگر تغذیه مرغ ها دیرهنگام و یا همزمان با تخمگذاری آنها باشد، مرغ بر روی بستر و یا کنار دانخوری ها تخمگذاری خواهد کرد. این مسئله نیز به نوبه خود باعث کثیف شدن و یا شکستگی تخم مرغ ها میشود. همچنین تغذیه دیر هنگام نیز بر پوسته تخم مرغ و همچنین جفت گیری مرغ و خروس ها تأثیر گذار است.

مرغ تخمگذار در طول روز چقدر دان میخورد؟

غذای مصرفی مرغ ها با توجه به دوره سنی آنها متفاوت است. اما بعد از بلوغ هر قطعه مرغ تخمگذار در طول روز حدودا ۱۱۰ گرم دان مصرف میکند.

محاسبه مقدار مواد مغذی مورد نیاز طیور

مقدار انرژی جیره کنترل کننده میزان مصرف روزانه می باشد. مقدار هر یک از مواد مغذی دیگر در جیره ها بر اساس میزان کالری جیره تنظیم گردد. این توصیه بر این مبنا پایه گذاری شده است که نیاز روزانه هر برنده به مواد مختلف مغذی مقدار مشخصی است ولی وقتی به علت عوامل مختلفی مانند تغییر کالری جیره، تغییر درجه حرارت محیط و یا عوامل دیگر در مصرف جیره اختلال ایجاد می شود.

این امر باعث کاهش یا افزایش مصرف جیره می گردد که در این حالت باید قسمت های دیگر جیره (به غیر از انرژی) بر حسب این تغییر تنظیم گردد. پیگیری این قانون به آن معناست که باید همواره ساعت های متمادی را صرف تغییرات فرمول جیره نماییم ولی طبیعتا چنین تغییری در فرمول تنها زمانی انجام می گیرد که نیاز به تغییر اساسی داشته باشیم.

میزان غذای مصرفی روزانه طیور تخمگذار به نوع غذا، میزان انرژی غذا و کیفیت مواد مغذی در جیره، سن، وزن بدن، حرارت محیط و غیره بستگی دارد. مواد تشکیل دهنده جیره طیور مختلف بسیار شبیه یکدیگر بوده و فقط نسبت مواد تشکیل دهنده ان برای هر گروه متفاوت است.

جدول تغذیه مرغ تخمگذار بومی

در جدول زیر نمونه ای از ترکیب مواد مختلف برای تهیه ۱ تن دان مرغ تخمگذار از سن یک روزگی تا انتهای دوره ارائه شده ست.

	جیره استارتر تا ۲۱ روزگی	جیره آغازین ۳ تا ۵ هفتگی	جیره رشد ۶ تا ۱۰ هفتگی	جیره تکامل ۱۱ الی ۱۶ هفتگی	قبل از تخمگذاری ۱۷ الی ۱۹ هفتگی
ذرت (kg)	۵۳۷	۵۲۴	۴۷۷	۴۵۱	۴۲۸
گندم (kg)	۵۰	۱۰۰	۱۵۰	۲۰۰	۲۰۰
کنجاله سویا (kg)	۳۲۲	۲۹۴	۲۷۳	۲۱۱	۲۱۶
سبوس گندم (kg)	–	–	۲۶.۵	۵۹	۵۶
صدف دریایی (kg)	۱۱	۱۲.۵	۱۳.۵	۱۹	۴۰
روغن مایع گیاهی (kg)	۲۰	۱۵.۵	۱۰	۱۰	۱۰
کنسانتره ۵ درصد تخمگذار (kg)	۶۰	۵۵	۵۰	۵۰	۵۰

مطالب مرتبط

درمان لنگیدن پای جوجه مرغ

تشخیص جنسیت جوجه مرغ | نحوه شناسایی جوجه های نر و ماده

	۲۰ الی ۲۵ هفتگی	۲۶ الی ۳۵ هفتگی	۳۶ الی ۶۰ هفتگی	۶۱ الی ۷۵ هفتگی
ذرت (kg)	۳۹۰	۳۵۳	۳۲۲	۳۳۱
گندم (kg)	۲۵۰	۲۵۰	۳۰۰	۳۰۰
کنجاله سویا (kg)	۲۱۷	۱۹۱	۱۷۶	۱۶۵
سبوس گندم (kg)	–	۶۱	۴۹	۴۳
صدف دریایی (kg)	۸۰.۵	۸۵	۹۳	۱۰۱
روغن مایع گیاهی (kg)	۱۲.۵	۱۰	۱۰	۱۰
کنسانتره ۵ درصد تخمگذار (kg)	۵۰	۵۰	۵۰	۵۰

کلسیم مورد نیاز برای مرغ تخمگذار

مرغ تخمگذار نیاز قراوانی به کلسیم دارد که مساله شناخته شده ای است. جیره مرغ تخمگذار باید دارای ۲.۵ الی ۳.۵ درصد کلسیم با منشا صدف یا سنگ آهک باشد. احتیاجات جوجه ها به کلسیم کم بوده و در حدود یک درصد است. به طور کلی در تغذيه مرغ تخم گذار باید همواره تعادل بین مقدار پروتئین و انرژی جیره و هم چنین تعادل مواد معدنی به ویژه کلسیم، فسفر، منگنز برقرار باشد.

در این خصوص عوامل چندی از جمله عاملی اقتصادی و عامل مدیریتی در اتخاذ روش تغذیه طیور دخالت دارد. تغذیه ممکن است به روش های دستی و یا مکانیزه انجام شود.

جیره های غذایی متعادل و پیشرساخته به شکل های متفاوت مانند :

۱. خوراک آردی
۲. به صورت خرد شده
۳. به صورت حبه
۴. به صورت خوراک، آردی و دانه کامل مورد استفاده قرار می گیرند.

خوراک آردی مخلوطی از غلات آسیاب شده همراه با کنسانتره مواد پروتئینی، املاع معدنی و ویتامین هاست. جوجه ها در هفته های اول با خوراک آردی تغذیه میشود سپس فرم جیره به شکل حبه (پلت) خواهد بود. حبه کردن غذا سبب تراکم و خوش خوراکی، کاهش اتلاف دان، کاهش گرد و غبار و هم چنین افزایش بازدهی غذا در جوجه های جوان می شود.

وزن کشی مرغ های تخم گذار و تعیین دان مصرفی

رشد متناسب با سن پولت و مرغ تخمگذار از مسائل بسیار مهمی است که باید همواره مورد توجه قرار گیرد، زیرا مرغ های تخمگذار باید با یک رژیم غذایی خاصی به نحوی پرورش یابند که علاوه بر تامین کلیه نیازهای مرغ از افزایش بی مورد وزن بدن (تجمع چربی های اضافی) جلوگیری شود.

در چنین شرایطی است که وزن بدن مرغ مطابق با استاندارد نژاد خود افزایش می یابد. وزن کشی به صورت تصادفی از نقاط مختلف سالن صورت می گیرد.

برای این کار، مرغ ها به تعداد ۲۳ در هزار انتخاب شده و با ترازوی دقیق و با حساسیت ۵۰ گرم توزین می شوند. وزن کشی از سن پنج هفتگی شروع شده و هر هفته تکرار می شود توزین تا بعد از پیک تولید (بیشترین نقطه تولید) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

توزین به طور دقیق باید پیش از تغییرات جیره غذایی انجام شود و چنانچه وزن گله پایین تر از هدف باشد. باید با جیره ای مناسب آن ها را به وزن هدف در سن مورد نظر رساند. علاوه بر میانگین وزن بدن، یکنواختی وزن بدن (نزدیک بودن مرغ ها به یکدیگر) در داخل گله نیز شاخص رشد طبیعی گله به شمار می رود.

عواملی که می تواند بر وزن بدن و یکنواختی گله تاثیر منفی بگذارد عبارتند از :

تراکم بیش از حد، بیماری، دریافت ناکافی مواد مغذی. وزن کشی در فاصله های مختلف سنی وضعیت غیر طبیعی گله را مشخص کرده و از این طریق به شناسایی مشکل کمک کرده و در نتیجه می توان معیارهای تصحیح کننده را در پیش گرفت.

به موازات تعیین وزن می توان با محاسبه دان ورودی به سالن و دان باقیمانده میزان دان مصرفی را محاسبه کرد. بعد از تعیین میزان مصرف دان و متعادل نمودن آن با میزان رشد وزنی مرغ ها می توان راندمان (بازدهی) غذایی را کنترل نمود و بر مصرف غذا در طول دوره پرورش آگاهی و اشراف پیدا کرد.

مثال هایی از فرمول های غذایی | تغذيه مرغ تخم گذار

۱. جیره جوجه های جوان شامل جیره های ۱۸ و ۲۰ درصد پروتئین است که برای پرورش جوجه های نژاد تخمگذار و گوشتی از یک روزگی تا ۵ هفتگی استفاده می شود.

۲. جیره گله در حال رشد : شامل جیره های ۱۲ و ۱۴ درصد پروتئین است که برای پرورش پولت های در حال رشد گله های تخم گذار از شروع سن ۶ هفتگی تا سن بلوغ استفاده می شوند.

۳. جیره گله تخم گذار این جیره ها با ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ درصد پروتئین تنظیم شده اند. جیره های مربوط بدون توجه به شرایط خاصی مانند کم انرژی بودن، تغذیه مرحله ای تغییرات و یا درجه حرارت محیط غنی از کلسیم هستند.

توضیح این که در شرایط مختلف تولیدی جیره های متفاوتی به کار می روند و نیز مواد مورد استفاده بستگی به قیمت خوراک ها و موجود بودن آن ها دارد.

۴. مواد ویتامینی و یا معدنی باید قبل از اختلاط در جیره با مواد دیگر مانند آرد ذرت و غیره که به عنوان حامل نامیده می شوند مخلوط گردند تا محصول رقیق تری به دست آید که آن را پریمکس می نامند. وقتی از مخلوط های ویتامینی قوی که حجم پریمکس که حداقل وزن پریمکس برای هر تن دان ۵ کیلوگرم در نظر گرفته شود تا ترکیب صحیح و کامل انجام شود.

هرگز نباید مواد معدنی و ویتامینی را در یک پریمکس با هم مخلوط کنند و بهتر است دو پریمکس جدا از هم برای هر کدام تهیه شود.

۵. از کل فسفر منابع گیاهی تنها مقداری از آن برای طیور قابل استفاده است. فسفر قابل استفاده از منابع گیاهی برای پرنده جوان ۳۰ درصد و برای طیور مسن ۷۵ درصد می باشد. فسفر منابع گیاهی ۱۰۰ درصد قابل استفاده به حساب می آید.

این مقدار روی را می توان به وسیله ۲۹ گرم کربنات روی و یا ۲۰ گرم اسید روی تامین کرد. مقدار مشابهی از روی را می توان از منابع قابل استفاده دیگر بدست آورد.

در صورتی که یونجه در جیره موجود نباشد و یا در موقعی که طیور بر روی بستر سیمی پرورش داده می شوند مقدار ۲ گرم ویتامین در هر کیلوگرم دان اضافه شود.

ارزشی ویتامین در جیره طیور گوشتی براساسی منادیون پایه ریزی شده است. گاهی از مواد مشابه دیگری که فعالیت مساوی ویتامین دارند استفاده می شود.

در بعضی از کشورها استفاده از سلنیوم را بسیار محدود کرده اند و باید حتما در این باره با مسئولین و متخصصین مشورت انجام گیرد. سلنیوم به صورت سلنیت و سلینات سدیم به غذاهای مخصوص ماکیان افزوده می گردد و میزان آن نباید بیش از ۰/۱ باشد. این مقدار را می توان به وسیله پریمکس هایی که ۱۰۰ میلی گرم سلنیوم را در ۱۰۰۰ کیلوگرم دان تامین می نمایند به جیره ها افزود.

در محاسبات آنالیزی برای جلوگیری از اشتباهات در تغذيه مرغ تخم گذار و امکان استفاده از کامپیوتر اعداد تا دو رقم اعشار تخمین زده میشوند.

پرورش مرغ تخمگذار

فروشگاه قاصدک ، قیمت ، کیفیت ، بازگشت و سلامت کالا